Een toegankelijke vereniging betekent meer dan lage drempels en brede deuren. “Niet kunnen meedoen aan het verenigingsleven zit vooral tussen de oren van mensen. En dat raakt ons allemaal”, was de conclusie van de lidorganisaties van Ieder(in) die op 2 juli deelnamen aan de aftrapbijeenkomst van de Week van de Toegankelijkheid.
“Ik kan wel lid worden maar ik draai nooit lekker mee. Dat is nu eenmaal zo, dacht ik, dat komt omdat ik ben zoals ik ben” vertelt iemand die stottert. “Maar toen dacht ik, is dat eigenlijk wel logisch? Misschien moet er wel iets veranderen. Mijn omgeving belemmert mij om mee te doen. Niet alleen ik zelf, maar ook die vereniging zou iets aan die sociale ontoegankelijkheid moeten doen.”
Top tien (+2)
“Het is voor verenigingen moeilijk, zo niet onmogelijk, om voor iedereen toegankelijk te zijn. Alleen al bij de Oogvereniging hebben we zo’n 40 verschillende manieren om met onze leden te communiceren”, aldus Ton van Weerdenburg, medeorganisator van de bijeenkomst. “Dat betekent dat wij duidelijk moeten maken wat er echt nodig is.”
Anderen beaamden dat: “Als je zelf zegt wat je nodig hebt, zijn de reacties veelal verrassend positief.” Veel verenigingen willen best rekening houden met mensen met een beperking; ze hebben er alleen nooit aan gedacht. “Ik hoef niet per se met de topspelers mee te doen; maar ik wel er wel bij horen. In een wat lager team, in een andere rol zoals regisseur in plaats van acteur, of bijvoorbeeld achter de bar of in een commissie.”
Een snelle verkenning leverde een mooi lijstje op van zaken die voor alle mensen met een beperking van belang zijn om mee te kunnen doen aan het verenigingsleven.
Aandachtspunten:
Goede informatievoorziening
• Welke verenigingen zijn er zoal? Waar kun je uit kiezen?
• Wat biedt de vereniging? Je zou op de website moeten kunnen zien wat de vereniging doet aan toegankelijkheid.
Persoonlijk contact
• Je zult zelf moeten aangeven wat je nodig hebt. Hoe wil je geholpen worden?
• Zijn er dan mensen die tijd hebben en bereid zijn om je – waar nodig – te helpen?
Bejegening
• Hebben de vereniging, het bestuur en de andere leden begrip voor beperkingen?
• Geeft de vereniging je een gevoel van veiligheid?
• Wil men rekening met je houden? Toont men respect?
Fysieke toegankelijkheid
• Kun je overal komen? Zijn er smalle gangetjes, donkere hoeken, trappen, veel geluid? Is er een toegankelijk toilet?
• Wil men voor een ringleiding e/o schrijftolk zorgen?
• Is het verenigingsgebouw bereikbaar?
Openheid
• Heeft men er wel eens bij stil gestaan dat er ook mensen met beperkingen lid zouden willen worden?
• Durven ze creatieve oplossingen te verzinnen?
Wat kun je eraan doen?
Bewustwording is stap één, was de conclusie van de deelnemers. Ga in gesprek met verenigingen. Laat ze zien wat de belemmeringen zijn. Laat ze ervaren hoe het is om een beperking te hebben.
Samen zoeken naar oplossingen is de volgende stap. Bespreek hoe zaken aangepakt kunnen worden. Helpt voorlichting aan de andere leden, of moet je een korte training organiseren? Als er aanpassingen nodig zijn, misschien heeft de gemeente wel een subsidiepotje? Mogelijk moet er een individuele oplossing gevonden worden: “Iemand die even de tijd neemt om voor mij de muziek voor te spelen omdat ik geen noten kan lezen.” En zoals een ander zei: “Toegankelijkheid is ook de kans krijgen om uit te proberen of het iets voor mij is. Moet ik meteen voor een jaar lid worden, of kan ik eerst – tegen gereduceerd tarief of voor een bepaalde periode per keer betalen – kijken of ik met mijn beperkte energie wel mee kan doen?”
Uitwisseling
De Week van de Toegankelijkheid is een goed moment om nog eens extra aandacht te vragen voor toegankelijkheid van verenigingen. We houden de plannen van de deelnemers nog even geheim, maar tijdens de aftrapbijeenkomst werden materialen uitgewisseld en zijn afspraken gemaakt tussen verschillende verenigingen om samen op te trekken.
Een vraag om meer
“Erg inspirerend. Ik heb veel nieuws gehoord. Heel plezierig zo’n kleinschalige bijeenkomst”, vertelde Els Zwetsloot van de ADCA-Vereniging. En een ander zei: “Ik had het niet verwacht maar juist doordat er ook mensen met communicatieve beperkingen bij waren, werd er beter geluisterd. Iedereen kon mee praten. Het hoefde gelukkig niet zo snel allemaal.”
De aftrapbijeenkomst was het begin van de voorbereidingen voor de Week van de Toegankelijkheid. Maar het was ook een vraag om meer: “Organiseren jullie weer zo’n bijeenkomst in het najaar? Dan kunnen we bespreken wat er gebeurd is en wat we allemaal gedaan hebben”.
