Op dinsdag 7 oktober streek de Week van de Toegankelijkheid neer in de Haagse Lobby in Den Haag voor de netwerkbijeenkomst Welkom bij de club! Samen met onze lokale partner Voorall organiseerden we deze avond. De gemeente Den Haag faciliteerde de locatie: op de tiende etage in de openbare bibliotheek. Een goed toegankelijke locatie. En wat een uitzicht!
Dagvoorzitter Margina van Ommeren leidde de avond. Vier sprekers belichtten voor de pauze het thema toegankelijke verenigingen van verschillende kanten. Na de pauze waren de deelnemers aan zet en werkten aan een casus.
Voorall
Margreet Roemeling, projectmedewerkster van Voorall, legde de nadruk op het aspect van de bejegening: zijn mensen met een beperking welkom bij een vereniging en voelen zij zich daar ook welkom? Daar valt of staat het welslagen van een toegankelijke vereniging mee. Het verenigingsbestuur speelt hierin een belangrijke rol en moet toegankelijkheid in het beleid borgen. Is er commitment binnen de vereniging dat mensen met een beperking er vanzelfsprekend bij horen? Als actief lid, maar ook als het gaat om nevenactiviteiten zoals bardiensten draaien en de redactie van de nieuwsbrief. Als er vragen zijn over toegankelijkheid, moet duidelijk zijn bij wie je hierover terecht kan binnen de vereniging.
Margreet stipte daarnaast praktische punten aan die te maken hebben met toegankelijkheid. Zoals fysieke toegankelijkheid en informatievoorziening. Denk bij fysieke toegankelijkheid aan ingang, uitgang inclusief vluchtwegen en toiletten. Ook informatievoorziening heeft verschillende aspecten. Zo moet er informatie over de toegankelijkheid zijn, zodat mensen weten wat ze kunnen verwachten. Maar de informatie zelf moet ook toegankelijk zijn: drempelvrij gebouwde website, eenvoudig geschreven teksten met gebruik van plaatjes.
Sportservice Zuid-Holland
Kees Zwemer werkt als consulent sportontwikkeling bij Sportservice Zuid-Holland. Hij stelt dat er nog veel te winnen is, al zal het moeilijk zijn: slechts 12% van de mensen met een beperking doet aan sport.
Ook Zwemer onderstreepte de invloed die het bestuur van de vereniging heeft op de toegankelijkheid. Traditioneel is het binnen een vereniging een kleine kerngroep die alles organiseert.
Hij vroeg zich wel af of je van organisaties die (bijna) volledig op vrijwilligers draaien volledige toegankelijkheid kan verlangen. De zaal dacht er anders over dan Zwemer zelf. Hij vindt dit namelijk niet reëel. Maar ook niet altijd wenselijk. Volgens Zwermer is het zeker bij competitiesporten belangrijk om je als club te specialiseren om er voor te zorgen dat er een kwalitatief goed aanbod is. Als te veel verenigingen volledig toegankelijk zijn, kan er sprake zij van versnippering. Bij competitiesporten adviseert hij daarom om toegankelijk sporten regionaal te organiseren.
Sportservice Zuid-Holland raadt verenigingen sowieso aan om van tevoren goed onderzoek te doen:
- Is er voldoende vraag naar toegankelijkheid, waar heeft de doelgroep behoefte aan?
- Is er draagvlak binnen de vereniging? Zijn er voldoende mogelijkheden om qua organisatie en qua accommodatie om toegankelijkheid op een goede manier neer te zetten?
Vergt het bij competitiesporten nog steeds veel organisatie en coördinatie om mensen met een beperking te laten meedoen, bij individuele sporten blijkt de drempel steeds lager te worden. Zwemer eindigt positief: Steeds meer mensen met een beperking gaan aan sport en beweging doen en dat is goed nieuws.
Scouting Nederland
Voor Scouting Nederland is het de normaalste zaak van de wereld dat ook kinderen met een beperking lid zijn. In 1993 hebben de Verenigde Naties de 22 Standaard Regels van de Verenigde Naties aangenomen – de voorloper van het in 2002 door Nederland ondertekende VN-verdrag voor mensen met een beperking. In de Standaard Regels staat de gelijke behandeling van mensen met een beperking centraal. Peter Kloosterboer, teamleider van de Haagse Wegelaergroep en vrijwilliger van Scouting Nederland vertelde hoe scouting dat in de praktijk organiseert. In principe zijn alle kinderen welkom bij de reguliere scoutinggroepen. Pas als dat door de aard van de beperking toch niet wenselijk of mogelijk is, kan aan speciale oplossingen worden gedacht:
- Er zijn 70 verenigingen die een speciale afdeling hebben voor scouts met een lichamelijke of verstandelijke beperking.
- Er zijn 17 verenigingen die specifiek gericht zijn op scouts met een beperking. Zoals de Wegelaergroep in Den Haag waar Peter Kloosterboer teamleider is.
Kloosterboer benadrukte dat scouts met een beperking net als andere scouts, worden uitgedaagd om grenzen te verleggen. ‘Nee, kan niet’, bestaat niet. Tot het tegendeel is bewezen. En dat komt niet vaak voor bij scouting.
Golf voor Gehandicapten
Jose Loomans van de stichting Golf voor Gehandicapten (GvoorG) gaf de laatste, inspirerende inleiding. Golf is een sport die zeer geschikt is voor veel mensen met een (lichamelijke) beperking. En ook een sport bij uitstek die mensen met en zonder beperking gezamenlijk kunnen beoefenen.
Het doel van GvoorG is om mensen in een veilige setting kennis te laten maken met de golfsport Voor veel mensen betekent het een herstel van vertrouwen in zichzelf. Zeker voor mensen die door ongeluk, trauma of ziekte opeens gehandicapt zijn geraakt, is dit een belangrijke stap. Golf betekent ook vaak een vergroting van het sociale leven. Voor veel mensen is deze eerste kennismaking een opstap naar introductiecursus onder leiding van gecertificeerde golfprofessionals waarin alle facetten van de golfsport aan bod komen. GvoorG biedt ook een GVB cursus (Golf Vaardigheids Bewijs) aan. Na het behalen van het GVB zijn mensen op elke golfbaan welkom.
GvoorG adviseert anderzijds ook de besturen/directies van golfbanen over hoe zij de baan en hun vereniging toegankelijk kunnen maken voor mensen met een (fysieke) beperking.
De casus
Na een korte pauze gingen de deelnemers aan de slag met een fictieve casus: het vergroten van de toegankelijkheid van de Historische vereniging Haageland.
Vergroten toegankelijkheid
Hoe kan een vereniging haar toegankelijkheid snel en makkelijk vergroten?
- Zonder grote verbouwingen of grote investeringen is er vaak al veel te verbeteren aan toegankelijkheid
- Zorg voor een ringleiding; deze kan in veel gemeenten zelfs gratis geleend worden.
- Coördineer als organisator de inzet van ondersteuners, zoals spreektolken en begeleiders voor ADL; de kosten zijn voor de gebruikers.
- Deel aan het begin van bijeenkomsten op papier teksten van lezingen of andere informatie uit
- Voor scootmobielgebruikers is het prettig als er een overdekte parkeerruimte is (grote abri).
Publiciteit
Hoe laat je merken dat de vereniging toegankelijk is?
- Gebruik sociale media en de website om aan te geven wat je als vereniging aan toegankelijkheid doet.
- Geef aan dat mensen bij inschrijving kunnen opgeven wat ze nodig hebben om mee te kunnen doen.
- Ga langs revalidatiecentra om mensen met een beperking te informeren over de toegankelijkheid van de vereniging, of leg er informatie neer waarin is opgenomen wat de vereniging doet op dit vlak
Draagvlak onder huidige leden
Organiseer een informatieavond voor leden over het toegankelijkheidsbeleid van de vereniging; nodig bijvoorbeeld een ervaringsdeskundige uit om informatie te verstrekken.
- Vraag aan leden om een vriend of kennis met een beperking mee te nemen naar de vereniging.
Terugblik
De deelnemers vonden het een geslaagde bijeenkomst: de inleidingen waren informatief en de inbreng van ervaringsdeskundigen vanuit verenigingen werd als zeer plezierig ervaren. Veel deelnemers waren actief in de gehandicaptenbeweging. Zij willen de informatie gaan gebruiken in hun eigen werk.
